گفت و گو بااستاد بزرگ امير باقري
امير باقري استاد بزرگ و مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران روز سه شنبه گفت كه به زودي برنامه ريزي گسترده‌اي براي حمايت از شطرنج رده‌هاي سني در سراسر كشور آغاز مي‌شود.
وي در گفت و گو با خبرنگار ورزشي ايرنا، گفت: بعد از نتايج درخشان شطرنجبازان ايران در مسابقات قهرماني رده‌هاي سني جهان، ضرورت حمايت و پشتيباني از شطرنج در بخش رده‌هاي سني بيش از پيش احساس مي‌شود.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران در اين گفت و گوي مبسوط از سطح شطرنج روسيه گفت، دانش شطرنج ايرانيان را به نقد كشيد و خواستار آن شد كه ميان استعدادهاي فردي بازيكنان و دانش كلاسيك هماهنگي پيش آيد.
باقري تنها راه شكوفايي شطرنج ايران را در اين نكته دانست و از اختلاف سطح ميان تيم ملي شطرنج بزرگسالان و جوانان سخن به ميان آورد، نقبي به برنامه هايش در فدراسيون شطرنج براي سرمايه‌گذاري در شطرنج پايه زد و قول داد امكانات بيشتري براي مدال آوران آسيايي و جهاني در نظر بگيرد و شطرنج شهرستان‌ها را دگرگون كند.
او به شطرنج با نگاهي فلسفي نگريست و شطرنج را ورزش انديشه ناميد و گفت:
در جامعه‌اي كه مردمانش بهتر انديشه كنند، پيشرفت و تعالي در آن جامعه سريعتر رخ خواهد داد و ويژگي شطرنج، بهتر انديشيدن است.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج گريزي به بحث بودجه فدراسيون شطرنج زد و خواستار اصلاح نگرش مديران ورزش نسبت به شطرنج شد، موفقيت‌هاي شطرنجبازان ايران در بخش رده‌هاي سني در جهان و ضرورت تداوم موفقيت آنها را در شطرنج كلاسيك دنيا واكاوي كرد و علت را فقط در برنامه ريزي‌هاي كوتاه مدت دانست و از برنامه‌هاي بلندمدتي سخن گفت كه درصورت همراهي مديران ورزش كشور در چند سال آينده سطح شطرنج ايران دگرگون خواهد شد.
باقري گفت: زماني كه سيد جواد علوي قهرمان ۱۲ساله‌هاي جهان شد، تيمور رجب اف نفر دوم جهان بود، از آن زمان تاكنون سال‌هاي زيادي سپري شد، اكنون علوي استاد بين‌المللي شطرنج است و رجب اف جزو ۱۰شطرنجباز برتر دنيا است. رجب اف با غلبه بر كاسپارف نشان داد كه شطرنج مفهومي كلاسيك دارد.
وي افزود: متاسفانه شطرنج ايران هيچگاه در مسير كلاسيك و پايه‌اي گام برنداشت و به شطرنج در ايران بيشتر با نگاه كوتاه مدت نگريسته شد.
استاد بزرگ شطرنج ايران افزود: شطرنج، ورزشي است كه قدمت هزار و پانصد ساله دارد و رشته‌اي نيست كه بتوان با برنامه ريزي كوتاه مدت، به پيشرفت بزرگ دست يافت. در برخي از رشته‌هاي ورزشي با استفاده از مربيان برجسته و با چند سال فعاليت، مي‌توان اميد داشت كه پيشرفتي در آن رشته حاصل شود، اما براي پيشرفت شطرنج بايد دستكم سرمايه‌گذاري ۲۰ساله شود، تا شاهد پيشرفت شگرف در آن بود.
باقري مردم ايران را به لحاظ استعداد و بهره هوشي در زمره مردم تاپ دنيا دانست و گفت: ايرانيان در بخش‌هايي كه به ضريب هوشي مربوط است، نتيجه خوب مي‌گيرند و نمونه آن شطرنج رده‌هاي سني 8، ۱۰و ۱۲سال و حتي در بخش شطرنج سريع و نيمه سريع است.
مدير تيم‌هاي ملي گفت: حرف نخست را در شطرنج رده‌هاي سني استعداد مي‌زند و به همين دليل در اين بخش مدال آور هستيم، اما زماني كه سخن از كار، ريشه و تاريخ شطرنج مي‌شود، حرف‌هاي كمتري براي گفتن داريم.
او مثالي زد و گفت: ايرانيان در فوتبال گل كوچك نتايج بهتري دارند، زيرا در اين بخش توانايي‌هاي فردي و استعداد بازيكن مهمتر است، اما در فوتبال كلاسيك آن توان لازم را نداريم، شطرنج رده‌هاي سني همان فوتبال گل كوچك است كه استعداد در آن نقش بسزايي دارد، اما در شطرنج كلاسيك بزرگسالان، زماني كه يك بازيكن ايراني را با روس‌ها مقايسه مي‌كنيم، در مي‌يابيم كه روس ها از پنج سالگي، بالاترين دانش كلاسيك شطرنج را مي‌آموزند و در بزرگسالي تفاوت‌هاي فاحشي در سطح دانش آشكار مي‌شود.
باقري گفت: مقايسه يك بازيكن ۲۰ساله ايراني با يك استاد بزرگ ۲۰ساله روس نشان مي‌دهد كه بازيكن ايراني فرصت‌هاي خود را با راندمان بالا صرف شطرنج نمي‌كند و مشكل از همين نقطه آغاز مي‌شود، از يك سني به بعد، لحظه ها حرف نخست را مي‌زند، شطرنجبازان روس از اين لحظه‌ها استفاده بهينه مي كنند و نتايج آن را نيز مي‌گيرند.
وي افزود: البته با اهميت تر از هر موضوعي، حفظ مقام كسب شده در رده سني است، بايد به اين موضوع بيانديشيم كه چگونه سيستمي بكار ببريم كه مقام كسب شده را حفظ كنيم، در حالي كه مشاهده مي‌شود، پس از چند سال عنوان رده سني كسب شده، از دست مي‌رود.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران گفت: اين موضوع دلايل زيادي دارد، به نظر من يك بخش به حمايت‌هاي دست اندركاران ورزش از قهرمانان رشته‌هاي ورزشي مربوط مي‌شود، به هر جهت، رجب اف مي‌دانست و مي‌خواست قهرمان شطرنج جهان شود و شد.
باقري گفت: من به عنوان استاد بزرگ شطرنج و يكي از قهرمانان قديمي شطرنج ايران، هيچگاه نمي‌دانستم مي‌خواهم چه كاره شوم، هيچوقت مصمم نبوده ام كه رشته اصلي من چيست، اين موضوعات از جمله مباحث فرهنگي جامعه ايراني است كه بايد براي اصلاح آن، فرهنگ‌سازي گسترده‌اي صورت گيرد.
وي افزود: به نظر من در آن سال كه علوي قهرمان جهان شد، ايران يكي از با استعدادترين شطرنجبازان تاريخ خود را تقديم دنياي شطرنج كرد، اما بضاعت شطرنج ايران در آن سال ها، اندك بود، علوي در آن سال‌ها نياز به چند استاد بزرگ داشت كه در كنارش باشند تا او را به مدارج عالي برسانند، اما اين اتفاق نيفتاد.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران، گفت: فدراسيون شطرنج در آن زمان كه علوي قهرمان جهان شد، به جاي آنكه او را مورد حمايت قرار دهد، بيشتر از عنوان او استفاده تبليغاتي كرد و اين باعث پيشرفت نكردن اين شطرنجباز شد.
استاد بزرگ شطرنج ايران گفت: موضوع اصلي آن است كه در شطرنج پايه بايد به گونه‌اي برنامه ريزي شود كه پيشرفت در ده تا پانزده سال بعد نمايان شود.
باقري كه سال‌ها در كشورهاي اروپايي و آمريكايي مربيگري كرد، مثالي زد و گفت: حدود ۲۰سال پيش، كشور چين در شطرنج جايگاهي نداشت، در آن سال ها، چند استاد بزرگ روس به چين رفتند، سال‌هاي متمادي طول كشيد تا قهرمان زنان جهان از چين سربرآورد و ناگهان چين به تيم‌هاي اول و دوم جهان تبديل شد.
وي افزود: زماني كه به شطرنج چين مي‌نگريم، آن را در رده دوم جهان مي بينيم، اما نبايد فراموش كرد كه چين ۲۰سال به نتايج كوتاه مدت فكر نكرد، شطرنج را به صورت كلاسيك و پايه‌اي كار كرد و ناگهان استعدادها شكوفا شد، به گونه‌اي كه در شطرنج اكنون روس‌ها نيز از چيني‌ها مي‌ترسند.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران گفت: بايد ميان استعداد فردي بازيكن و دانش او هماهنگي پيش آيد، نبايد فقط روي قابليت‌هاي فردي بازيكنان تكيه كرد، بايد به بازيكن دانش كلاسيك نيز آموخت تا اميدوار بود روزي شطرنج در كشور متحول شود.
باقري با بيان اينكه به جز چند بازيكن بزرگسال شطرنج ايران، اختلاف سطح زيادي ميان بازيكنان شطرنج ايران در سطح بزرگسالان وجود دارد، گفت:
چنانچه به شطرنج رده‌هاي سني توجه ويژه شود، خلايي كه در سطح تيم ملي بزرگسالان و جوانان وجود دارد، قابل رفع است.
وي افزود: اگر بتوانيم شطرنج زير ۲۰سال ايران را به جايگاه مطلوب و برتر دنيا برسانيم، آن زمان مي‌توانيم اميدوار باشيم كه وقتي يك بازيكن بزرگسال بازنشسته مي‌شود، چندين بازيكن براي كسب جايگاه بازيكن بزرگسال با هم رقابت خواهند كرد.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران گفت: اگر شطرنج رده‌هاي سني را قدرتمند كنيم، پس از چند سال در تيم ملي بزرگسالان احساس نگراني نخواهيم كرد.
باقري مثال ديگري زد و گفت: اكنون قهرمان جوانان زير ۲۰سال جهان واشيه لاگراف از كشور فرانسه است، ريتينگ وي اكنون ۲۷۱۳است، اين شطرنجباز در فرانسه نفر دوم است و سال گذشته قهرمان بزرگسالان فرانسه شد.
وي افزود: در كشورهايي كه سطح شطرنج آنها بالا است، كسي كه قهرمان جوانان كشورش مي‌شود، در حد تيم ملي است، يعني چنان در رده‌هاي سني علمي كار كرده‌اند كه تفاوت زيادي ميان شطرنج جوانان و تيم ملي وجود ندارد.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران گفت: اگر موفق شويم در شطرنج رده‌هاي سني به شيوه آكادميك و اصولي كار كنيم، در سال‌هاي آينده هر چه به سطح بالاي رده‌هاي سني مي‌رسيم، اختلاف شطرنجبازان با اعضاي تيم ملي بزرگسالان كمتر مي شود.
باقري گريزي به فعاليت‌هاي خود در دوره تصدي مديريت تيم‌هاي ملي شطرنج زد و گفت: از زماني كه مسووليت تيم‌هاي ملي شطرنج در ايران را پذيرفتم، در شطرنج رده‌هاي سني دختران برنامه ريزي خوبي صورت گرفت، اكنون چند ماه است كه شطرنجبازان برتر رده‌هاي سني دختران سه جلسه تدريس عمومي با سرمربي تيم ملي دختران دارند. در اين كلاس‌ها استادان بزرگ شطرنج بانوان به همراه قهرمانان رده‌هاي سني دختران حضور دارند و از روش آموزش روز دنيا بهره مي برند.
وي گفت: برنامه ريزي براي شركت در مسابقات قهرماني رده‌هاي سني جهان در آنتاليا، در بخش دختران بسيار خوب بود، اما متاسفانه نتوانسته‌ايم براي قهرمانان رده‌هاي سني پسران برنامه ريزي مدوني را اجرا كنيم.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران توضيح داد كه همه قهرمانان رده‌هاي سني دختران به جز قهرمان يك رده در تهران ساكن بودند و اين امكان وجود داشت كه كلاس‌هاي درس آنان را در تهران تشكيل دهيم، اما در بخش پسران، قهرمانان رده‌هاي سني از استان‌هاي مختلف بودند و با محدوديت شديد در تشكيل كلاس براي آنها در تهران مواجه بوديم و نمي‌توانستيم كلاس‌ها را در تهران تشكيل دهيم، در حالي كه قهرمانان رده‌هاي سني پسران در شهرستان‌ها امكان حضور در آن را نداشتند، اين از عدالت به دور بود.
باقري البته گفت: برنامه ريزي‌هايي براي اصلاح اين روند آغاز شده است و در آينده بسيار نزديك يك مربي خارجي وارد ايران مي‌شود. قصد داريم وي را به شهرستان‌هاي مختلف اعزام كنيم، اين برنامه ريزي به ارتقاي شطرنج قهرمانان رده‌هاي سني در شهرستان‌ها كمك قابل توجهي خواهد كرد.
وي با تبريك قهرماني جهان سارا سادات خادم الشريعه، آرين غلامي و محمد امين طباطبايي به جامعه ورزش كشور، ملت سرافراز ايران اسلامي و خانواده هاي آنان گفت: در سال‌هاي اخير استاد خسرو شيخ هرندي زحمات زيادي براي سارا سادات خادم الشريعه شطرنجباز نوجوان كشور كشيده است و در نتيجه تلاش هاي وي بود كه سارا تا قهرماني آسيا پيش رفت.
مدير تيم‌هاي ملي شطرنج ايران گفت: در چند ماه گذشته نيز به كمك مربي تيم ملي شطرنج بانوان استاد بزرگ كوينيس برنامه‌هاي آماده‌سازي وي براي حضور قدرتمند در مسابقات جهاني تركيه دنبال شد. البته نبايد در اين مسير تلاش‌هاي و سرمايه‌گذاري هاي خانواده سارا را ناديده گرفت، قطعا اگر اين سرمايه‌گذاري ها صورت نمي‌گرفت، اميدي به كسب مدال نبود.
باقري البته قول داد كه از همه شطرنجبازان مدال آور جهاني حمايت‌هاي بيشتري شود و حتي مربي خارجي براي پيشرفت سطح شطرنج مدال آوران شهرستاني به استان‌هاي محل زندگي آنها اعزام شود و در موارد متعدد از آنها براي شركت در كلاس‌هاي شطرنج در تهران دعوت به عمل آيد.
منبع : ایرنا
