بزرگترین اشتباهات

رموز استاد بزرگی

توسط استاد بزرگ ایگور اسمیرنف

ترجمه از : خانم رینا فقیه

مقدمه : بزرگترین اشتباهات

مربی و استاد بزرگ شطرنج ایگور اسمیرنف مطالبی را تحت عنوان "رموز استاد بزرگی" منتشر کرده است. 

 قرار است تمام آموزشهای این استاد بزرگ به صورت مقاله در سایت هیات شطرنج استان تهران قرار گیرد؛ در زیر مقدمه این آموزش تحت عنوان بزرگترین اشتباهات ارائه شده است :

طی دوران کاریم به عنوان بازیکن و مربی شطرنج، شاهد بوده ام که بسیاری از بازیکنان مشکلات مشابه دارند و اشتباهات یکسانی را انجام می دهند . اگر چه شطرنج آموزان از کتابها، برنامه ها و موارد آموزشی بسیاری استفاده می کنند، ولی به نظر نمی رسد تاثیر چندانی بر افزایش مهارت فردی آنها داشته باشد.

می خواهم به شما علت این اتفاق را بگویم لذا تصمیم گرفتم یک دوره آموزشی کاملا مفیدی ارائه کنم که بازیکنان را از انجام چنین اشتباهاتی باز دارد و این برای پیشرفت آنان راهنمای مناسبی خواهد بود.

بگذارید از بزرگترین اشتباهات و مسائلی که اکثر مبتدیان دارند شروع کنیم. تشخیص زودهنگام این اشتباهات بسیار مهم است چرا که باعث می شود در مسیر رو به پیشرفت خود آن اشتباهات را تکرار نکنند این امر به شما کمک می کند که زودتر به هدف خود برسید و در یادگیری شطرنج صرفه جویی کنید و وقتتان را با تلاشهای بیهوده تلف نکنید.

1- به عقیده من، بزرگترین اشتباهی که بازیکنان شطرنج دارند "انباشت دانش بیهوده" است که در بهتر بازی کردن آنها کمکی نمی کند. من بازیکنان بسیاری را می شناسم که وقت زیادی را صرف شطرنج می کنند. 5 یا حتی 8 ساعت در روز به مطالعه شطرنج اختصاص می دهند؛ تمام کتابها و برنامه های جدید شطرنج را می خرند و پول زیادی صرف می کنند اما با این وجود هیچ عنوان بین المللی یا نتیجه چشمگیری ندارند. چرا اینگونه است؟ بدلیل اینکه دانش تنها مولفه لازم جهت پرورش یک بازیکن قوی نیست بلکه فقط بخشی از آن است. دومین بخش که حتی مهمتر است، روند تفکر شماست. تفاوت مهمی بین دانستن چیزی و انجام آن در عمل وجود دارد.

اگر شما می خواهید واقعا از دانش خود در طی بازی استفاده کنید، لازم است که سیستم فکری واضح و مشخصی داشته باشید. به همین دلیل شما بایستی بیشتر بر روی سیستم تفکر خود تمرکز کنید نه کسب دانش جدید.

اجازه دهید داستانی را برای شما بازگو کنم. زمانی که من پسر بچه ای 13 ساله بودم، بازیهای تمرینی با یک مربی شطرنج حرفه ای انجام می دادم. در هنگام آموزش و تمرین با یکدیگر، من فهمیدم که او دانش و اطلاعات شطرنجی بسیار بیشتری نسبت به من دارد. او تقریبا همه واریانت های شروع بازی ، وضعیت های بسیاری از آخربازی و ایده های تاکتیکی و استراتژیکی زیادی را می دانست. دانش شطرنجی او بسیار بیشتر بود. با وجود همه ی دانش هایی که او داشت من تقریبا همه بازیهایی را که میان ما صورت می گرفت می بردم. این شگفتی بزرگی برای من بود. چرا او هنوز یک استاد بزرگ یا حداقل یک استاد بین المللی نبود؟ از آن زمان من شروع به تفکر در این باره نمودم که چرا چنین اتفاقی می افتد و حال جواب آن را می دانم. یک بازیکن شطرنج باید بداند که چگونه دانش خود را در عمل بکار برد و این بسیار مهمتر از گرفتن دانش بیهوده جدید است.

مگنوس کارلسن در سن 15 سالگی بازیهای زیادی را مقابل استادان بزرگ قدرتمند برد. آیا شما فکر می کنید او بیش از استادان بزرگی که 20 یا 30 سال را صرف یادگیری شطرنج نموده اند می دانست ! بدون شک نه ! اما آنچه کارلسن می دانست این بود که چگونه آنچه را که در هر بازی یاد گرفته است بکار گیرد. اگر کسی به من یک کتاب خوب شطرنجی معرفی کند. من همیشه از آنها می پرسم که بعد از خواندن این کتاب بازی آنها بهتر شده است. این به نظر من تنها معیار واقعی برای براورد کیفیت یک کتاب است. بنابراین اولین نتیجه این است که شما نباید مدام به فکر گرفتن دانش جدید باشید، بلکه مهمتر از آن بهبود سیستم تفکر است. دومین نتیجه این است که شما باید سعی کنید هر ایده ای که در طول بازی شطرنج پی می برید به اجرا دراورید. چگونه این را انجام دهید؟ روش تفکر خود را بهبود بخشید . چنین روشی باید بسیار سازمان یافته باشد. یعنی شامل گامهای به هم پیوسته از آنچه شما در طول هر مرحله از بازی انجام می دهید باشد. اولین قدم، دومین قدم و ...

در طی بازی، بازیکنان شطرنج تقریبا تا 3 دقیقه به ازای هر حرکت وقت دارند و نبایستی در بازی به صورت تصادفی فکر کنند و بهتر است قبل از بازی آنچه باید در هر موقعیت انجام دهند کاملا درک کنند . سیستم تفکر خوب به حل این مسئله کمک می کند و در درس "چگونه شطرنج بازی کنیم" که بعدا به آن می رسیم درباره این مورد کاملا صحبت خواهیم کرد.

2- دومین اشتباه نمونه وار ادامه اولین اشتباه یعنی تاکید بر مطالعه تعداد بیشتر کتاب بجای کیفیت مطالعه است.

برخی بازیکنان یک روش یادگیری را برای خود برنامه ریزی می کنند. در این روش یادگیری برای خود می نویسند که روزی چند صفحه از یک کتاب را بخوانند یا چند معمای نمونه وار روزانه حل کنند. مطمئنا این اشتباه بزرگی است. تقریبا هر استاد بزرگی کتابها را به آهستگی مطالعه می کند. آنها سعی می کنند در سطح کیفی خوبی مطالعه کنند. تا عمیقا ایده های محتوای کتاب را بفهمند . استاد بزرگی را می شناسم که سه سال برای خواندن کتابی وقت صرف کرد. پس از خواندن آن ، ریتینگ خود را 100 واحد بالا برد و اکنون بالای 2600 درجه دارد. البته 3 سال برای یک کتاب کمی افراطی است اما نکته ی روشن این است که خواندن یک کتاب و درک عمیق آن بهتر از خواندن 20 کتاب و درک سطحی آن می باشد. روش سریع خواندن فقط اتلاف وقت است و سودی ندارد چرا که درک شما را بالاتر نمی برد.

3- سومین اشتباه بزرگی که تقریبا تمامی ورزشکاران دارند و من تقریبا در تمامی شاگردانم دیده ام، فقدان دانش پایه است. با یک مثال سعی می کنم مسئله را به تصویر بکشم. وقتیکه کسی شروع به یادگیری ریاضیات در مدرسه می کند ابتدا ارقام را یاد می گیرد سپس جمع و تفریق اعداد را. پس از آن شروع به یادگیری عملیات دشوارتر مثل ضرب و تقسیم می نماید و در نهایت زمانیکه در اینها مهارت یافت ، شروع به یادگیری تدریجی سیستم های حتی پیچیده تر می کند. پیشرفت در شطرنج، نیز باید شبیه آن باشد، اما بازیکن مبتدی شطرنج این کار را انجام نمی دهد.در تلاششان برای پیشرفت ، آنها کتابی را از قهرمان جهان گری کاسپاروف می خرند به این امید که این کتاب در پیشرفت بازیشان به آنها کمک کند. پس از مدتی خواندن، آنها شروع به خواندن کتاب دیگری می کنند که دوستشان به آنان توصیه کرده است. این روش فقط به بازیکنان تازه کار شطرنج اجازه ی کسب دانش اتفاقی و مجزا را می دهد و هر نتیجه ای که در آینده در بهترین شرایط بدست آورند پراکنده خواهد بود و موفقیت واقعی در پی نخواهد داشت. مثل دانش آموزی که سعی کرده است عملیات پیچیده ریاضی را بدون حتی دانستن اعداد یاد بگیرد. 

بازیکنان شطرنج نیاز به دانش پایه دارند. تنها پس از آن پیشرفتشان بطور یقین آسانتر و حتی سریعتر می شود.

برای مبتدی تشخیص اینکه چنین دانش های اساسی دقیقا چه هستند دشوار است. در درس "چگونه شطرنج را آموزش دهیم" من به طور مفصل پاسخ این سوال را خواهم داد. 

 4- اشتباه چهارم انتظار نتایج سریع گرفتن است. بازیکنان مبتدی شطرنج معمولا با انگیزه ی قوی و میل به موفقیت شروع می کنند. آنها به خودشان می گویند" من سخت مطالعه خواهم کرد، و بسیاری از بازیها و مسابقات را خواهم برد. " اما اینگونه نخواهد شد.  مانند این است که شخصی کم تحرک پس از مدت کوتاهی فقط با دانستن اینکه چگونه ورزش کند یک بدنساز حرفه ای شود. این غیر ممکن است! کسب نتایج خوب در بدنسازی و همانند آن در شطرنج نیاز به زمان دارد . انتظار نتایج سریع تنها منجر به ناامیدی می شود.

شطرنجبازان بایستی بیشتر بر کیفیت بازیهایشان و نه نتایج آن تمرکز کنند. اگر طی زمانیکه بچه ها شطرنج یاد می گیرند، والدین بر نتیجه تمرکز کنند، فقط فشار روانی بیشتری بر بچه ها وارد کرده، و تمرکز بچه ها را روی بازی طبیعی و لذت بردن از بازی دشوارتر می کنند. همچنین هنگامی که بزرگسالان به خودشان در طول انجام یک بازی فشار می آورند. فشار اضافه شده اغلب از عملکرد آنها و حتی شاید علاقه به شطرنج می کاهد. بسیاری از استادان بزرگ قوی بر کیفیت تمرکز دارند نه نتیجه بازیها؛ این منجر به پیشرفت پایدار و بهبود مهارت می شود و تنها پس از مدتی، بازیکن می تواند انتظار کسب نتایج و حتی شاید جوایز مسابقه را از خود داشته باشد. 

اگر مصاحبه های کرامنیک و آناند را خوانده باشید و به نظر آنها در طی بازیهای مسابقه توجه کنید، متوجه می شوید که کاملا آرام هستند و به نتیجه بازی کمتر از مبتدیان اهمیت می دهند! دیدگاه صحیح همین است! شما بایستی ابتدا بازیهای با کیفیت بالا انجام دهید و پس از آن بطور خودکار نتیجه خواهید گرفت.

سرانجام، می خواهم توصیه ای کنم، بسیاری از مبتدیان کتابها و برنامه های بسیار گران قیمتی را خریداری می کنند. این کار غیر ضروری است. آخرین و بزرگترین موتور شطرنجی که توسط استادان بزرگ استفاده شده ، شما را به بازیکن بهتری تبدیل نمی کند. تمام موتورهای شطرنج خیلی قوی هستند. شاید قویتر از آنچه بیشتر  دانش آموزان بدان نیاز دارند.

هر یک از آنها می تواند به بهبود بازی شما کمک کند.

اینها بزرگترین اشتباهات و مسائلی هستند که از دانش آموزان طی دوران حرفه ایم به عنوان بازیکن و مربی دیده ام  و اینها اشتباهاتی هستند که اگر شما واقعا مایل به بالا بردن قدرت بازی خود در شطرنج می باشید بایستی از انجام آنها خودداری کنید. در آموزش "رموز استاد بزرگی " به شما نشان خواهم داد که چگونه می توانید کاملا از این اشتباهات پرهیز کنید و چگونه این آموزش را موثرتر کنید. من عمل گرا هستم (آموزشهای موثر و قابل اجرا را ارائه می دهم) و از دانش بی هدف پرهیز می کنم. این دروس قطعا پیشرفت فوری را به ارمغان می آورد و امیدوارم از آنها لذت ببرید.

 منبع : سایت هیات شطرنج استان تهران