تهيه و ارسال:رضا مشاطان

موضوع برای سیاه وقتی غم انگیزتر شد که چهل و شش سال بعد، درحالیکه چند بازی جسته گریخته نتوانسته بود آرامش سیاه را

برهم زند، بازیکنی در مسابقات زنان ترتیب حرکات عجیبتری برای سفید یافت که هماهنگی سوارهای جناح شاه سیاه را به چالش میکشید.

Vogel - Lueckerath,Mittelrhein,1991

شپش انداختن در کلاه سیاه...

6...c6 7.Qb3 Be6 8.Qg3 Nd7 9.Nxf8 Nxf8 , ...

البته طرفین در حرکت بیست ویکم، درحالیکه سفید همچنان یک پیاده جلو بود، احتمالاً بخاطر وضعیت جدول مسابقه، به تساوی

رضایت دادند.سال بعد نوزاد تازه متولد شده، سیاه را از تختخواب گرم و نرمش پایین کشید.

Cifuentes-Salazar BuenosAires,1991

(990)

و بازهم ملاتی که دو جناح آشفته سفید را به هم متصل کرد حضور وزیر بود. به حرکات قرینه فیلهای سفید توجه کنید...

11.Bg5!

20.Bb5!

البته همان سال هاوچارد نمونه کاملتری از طغیان وزیر در این وضعیت را به نمایش گذاشت.

Bricard- Belfort 1992– Hauchard

1.d4,e6 2.Nf3, f5 3.d5,exd5 4.Qxd5,d6 5.Ng5,Qe7 6.Nxh7,c6 7.Qb3,Be6 8.Qg3,Rxh7 9.Qg6+,Qf7 10.Qxh7,Be7 11.Nd2,Nd7 12.Nf3,Nf8 13.Qh3,f4 14.g4,O-O-O 15.Qh5,g6 16.Qa5,Bxg4 17.Qxa7,Nd7 18.Bd2,Qc4 19.Qd4! (1-0)

وزیر کینه توز که به تنهایی 10 حرکت از کل بازی را به خود اختصاص داده(اسبها بماند) دست بردار نیست. ایده قربانی تفاوت

نیز به سرعت رد شد ...

نکته پنهان اینجا بود که سیاه نمیتوانست ساختار خاص و شناخته شده ای را به سفید تحمیل کند و به خدمت گرفتن

زودهنگام وزیر برخلاف گشایشی

مانند اسکاندیناوی از شدت ابتکار عمل سفید نمی کاست. روح چیگورین با تز "سوارهای فعال در عوض مرکز" حول بازیها چرخ

میخورد.

آیا سیاه درحرکت دوم باید گسترش اسب را بر e6 ترجیح میداد؟ تکلیف بازیکنانی که ترتیب حرکات ویژه را برای اجتناب از

وضعیت مطلوب حریف نظیر گامبی استانتون

(1.d4 f5 2.e4!? )

انتخاب میکنند، چه بود؟

همین سال3...Bb4+ احتمالاً به عنوان نوشدارویی برای سیاه معرفی شد.(هرچند وضعیت در نهایت همچنان مبهم ارزیابی میشود) حداقل حسن آن این بود که تهدید e5 سیاه، سفید را مجبوربه واگذاری مرکز بدون فعال شدن سوارهایش میساخت. سیاه، سفید را مجبوربه واگذاری مرکز بدون فعال شدن سوارهایش میساخت.

Zs.Polgar-Romero Holmes, Madrid,1992

1.d4,e6 2.Nf3,f5 3.d5,Bb4+ 4.c3(4.Bd2 Qe7)4...Bd6 5.dxe6,dxe6 6.Nbd2,Nf6 7.Nc4,Nc6 8.Bg5,o-o 9.g3,e5

سیاه تمام مشکلات شروع بازی خود را حل کرده.

10.Bg2,Be6 11.Nxd6,Qxd6! 12.Bxf6,Qxd1+ 13.Kxd1,Rxf6 14.Nd2,e4

و کیست که وضعیت سیاه را ترجیح ندهد؟ بر اثر اشتباهات ژوژا پولگار، بازی با پیروزی سیاه در حالی به پایان رسید که وزیرها

برای دومین بار با صفحه شطرنج ملاقات داشتند.

با این همه بی توجهی سیاه به کیش موزیانه فیل همچنان قربانی میگرفت. شابالوف بی خبر از همه جا به راحتی در دام

آتالیک گرفتارآمد. او این بازی معروف را با همان یک پیاده جلو به زیبایی در آخر بازی به پیروزی رساند. وضعیت را بعد از 33.e5!

سفید میبینید.
�

33...Bxd3 34.exd6,Kxd6 35.Rxd3+,Kc5 36.Rg3,Rh2+ 37.Kc3,Rxa2 38.g5 (+-)

از سوی دیگر عدم توجه سفید به پتانسیل وزیرش میتوانست برایش خطرساز شود. کارلسن نمونه درخشانی از ابتکار عمل سیاه رابه نمایش گذاشت.

Agrest - Karlsson, Stokholm,1997

1.d4,e6 2.Nf3,f5 3.d5,exd5 4.Qxd5,d6 5.Ng5,Qe7 6.Nxh7,c6 7.Qb3,Rxh7 8.Qxg8,Rh4 9.Qb3,Be6 10.Qc3?!

ایده Bg5! در اولین بازی را که بیاد دارید؟این کوتاهی تاکتیکی حضور زودهنگام وزیر را توجیه ناپذیر میکند...

10.... g5! 11.g3,Bg7 12.Qd2,Qh5 13.Nc3,Nd7 14.Bg2,d5

نکات مثبت وضعیت سیاه همچون قاب عکس آکاردئونی یکی پس ازدیگری ظاهر میشوند. پیشی در گسترش، امنیت شاه و

حالا مرکز.

15.e3,O-O-O 16.Qe2,Qf7 17.Bd2,d4 18.exd4,Bc4 19.Qf3,Bxd4 20.g4!?,Qe6+ 21.Be3,Bxc3+ 22.bxc3,Bd5 23.gxf5,Qe5 24.Qxh5,Qxc3+ 25.Ke2,Qc4+ 26.Ke1,Bxg2 27.Rd1,Bxh1 28.f3,Qc3+ 29.Kf2,Rh8 30.Qf7,Rxh2+ 31.Kg1,Qxe3+ (0-1)

اما قطعاً عجیبترین بازی را تونی مایلز در 1998 انجام داد.(البته اگر1.e4 a6 او را مقابل کارپف بیاد داشته باشید، چندان تعجب نمیکنید) جالب اینجاست که این بازی از نظر کتابهای شروع بازی ارزش تئوریک نیز پیدا کرده است.

Miles - Vaisser,Elista,1998

1.d4,e6 2.Nf3,f5 3.d5,exd5 4.Qxd5,d6 5.Ng5,Qe7 6.Nxh7,c6 7.Qb3,Rxh7 8.Qxg8,Rh4 9.Qb3,Na6 10.Qe3,Re4 11.Qd2,Nb4 12.Qd1

پس از گذشت 12 حرکت دو طرف به وضعیت حقیقتاًغریبی، در تاریخ شطرنج رسیده اند. بدیهی است سیاه به ازای پیاده جبران کافی دارد.

12. ...Rd4! 13.Nd2,f4 14.a3 (14. c3,Nd3#)14...Nd5 15.c3,Ne3! 16.fxe3,Qh4+ 17.g3,fxg3 18.Bg2,gxh2+ 19.Kf1,Qf6+ (½-½)

حتی در بازیهای سطح پایین نیز همین طغیان وزیر را میبینیم. نگاهی به این دو بازی خالی از لطف نیست. بازی اول را سفید بر اثر یک اشتباه تاکتیکی، در حالی میبازد که طغیان، برتری قابل ملاحظه ای برای او در مقابل حریف قدرتمندش به همراه داشته. بازی دوم هم همان ایده تونی مایلز را به نمایش گذاشته است.

Piera-Candela Gorbea Mem,2001

Budisin-Klaus Baden Vls,2002

و در پایان... کسانی که� میخواهند آرایش هلندی را مقابل سیستمهای �Nf3� انتخاب کنند وبرای فراراز ضرب گامبی �(1.Nf3 f5 2.e4)� به ترتیب حرکات �(1.Nf3 �e6)� متوسل میشوند( که البته آنها را از سیستم لنینگراد محروم میکند) میبایست نیم نگاهی به این شاخه آزار دهنده داشته باشند.

Vaughan-McGrath, Sydney,1945

1.Nf3,f5

2.d4,e6

3.d5,exd5

4.Qxd5,d6

5.Bg5,Be7

6.h4,Nc6

7.e3,Nf6

8.Qb3,Ne4

9.Bc4,Na5

10.Qa4+,c6

11.Bxe7,Kxe7

12.Bd3,b5

13.Qd4,Nf6

14.b4(a4!?),Nb7±

15.Nbd2(a4),Re8(a5!)

16.Qf4(¹:O-O),g6

17.Qh6,Kd7

18.h5,Rg8(18....Nxh5 19.Bxf5)

19.hxg6,hxg6

20.Nh4,Kc7

21.Nxg6,Bd7

22.Nf4,Qe7

23.Qh2,Rae8

24.Qg1,Qe5

25.O-O-O,Qa1+

26.Nb1,Qxa2

27.Qe1,Ng4

28.Rh7,Nf6

29.Rh6,Ng4

30.Th7,Kc8

31.Qe2,Ne5

32.Qd2,d5

33.Qc3,Nd6

34.Nxd5,Qxd5

35.Bxf5,Qxg2(Qxd1+)

36.Bxd7+(+-),Nxd7

37.Rxd6,Ne5

38.Rxa7,Qxf2

39.Qc5 (1-0)

منبع : کنکاش در بانک اطلاعاتی مگا 2004